Özet
Amaç: Proton pompası inhibitörleri (PPİ), dünyada en çok kullanılan ilaçlar arasında üçüncü sıradadır. İstenmeyen etkilerinin bilinmemesinden kaynaklı son yıllarda gereksiz kullanımında artış meydana gelmiştir. Çalışmanın amacı birinci basamakta hastaların PPİ kullanım durumlarını incelemek ve yan etki ve tedavi farkındalıklarını saptamaktır.
Yöntem: Çalışma tanımlayıcı kesitsel tiptedir. Katılımcılara 23 soruluk “PPİ tedavisi farkındalığının araştırılması anketi” uygulanmıştır. Anlamlılık düzeyi p<0,05 alınmıştır.
Bulgular: Çalışmaya katılan 257 bireyin yaş ortalaması 58,09±15,92, %63,4’ü kadındı. Katılımcıların sadece %23,3’ünün PPİ’lerin yan etkisi konusunda bilgisi vardı. Herhangi bir ek hastalığı olanlarda, 6 ay ve üzerinde PPİ kullanım sıklığı daha fazla idi ve bu durum istatistiksel olarak anlamlı idi (p<0,05). İki yıldan fazla süredir PPİ kullananların %41,1’i daha önce hiç endoskopi yaptırmamıştı (p>0,05).
Sonuç: PPİ reçete eden hekimler, uzun süreli kullanılacaksa, mümkün olan en düşük dozda reçete etmelidirler. Hastaların uygunsuz uzun süreli PPİ kullanınımından kaçınmak için, periyodik kontrollerde hastalar iyi sorgulanmalı ve klinik seyir olumluysa “on-demand” yani talep tedavisi uygulanmalıdır. PPİ’lerini mümkün olan en düşük süre ve en uygun dozda kullanmak gerekmektedir. PPİ’lerin başlanmasına olduğu kadar, ilacın sonlandırılması açısından da standart kılavuzlara ihtiyaç olduğu düşünülmektedir.