Özet

Amaç: Bu çalışmanın amacı, astım kontrol testinin (AKT) değerlendirilmesi ve yetişkin astım hastalarının sosyodemografik ve klinik özelliklerinin belirlenmesidir.

Yöntem: Bu kesitsel çalışma 13 Ocak 2020 ve 27 Şubat 2020 tarihleri arasında Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Göğüs Hastalıkları Kliniği’nde gerçekleştirilmiştir. Veri toplama araçları olarak AKT ile genel bilgi formu kullanılmıştır. Yetişkin astım hastalarının söz konusu özelliklerinin belirlenmesi için çoklu doğrusal regresyon analizi uygulanmıştır. Bununla birlikte, astım kontrol seviyeleri ile sosyodemografik ve klinik özellikler arasındaki yapının incelenmesi amacıyla iki boyutlu grafiklerden yararlanılmıştır.

Bulgular: Yüz kırk hastanın 17’sinde (%12,1) kısmi kontrollü astım belirlenmiştir. Kontrol edilmeyen astım seviyesi, egzersiz alışkanlığı ile ilişkili bulunmuş (p=0,043); erkekler, düzensiz ilaç kullanımı ve düşük vücut kitle indeksi (VKİ), yüksek AKT skorları ile ilişkili bulunmuştur. Kısmi-kontrollü astım düzeyi, erkekler, lise mezunları, normal kilolular, düzensiz ilaç kullananlar ile; kontrolsüz astım hastaları ise kadınlar, ilkokul mezunları ve okur-yazar olmayanlar, 41-50 yaş aralığında, obez, düzenli ilaç kullananlarla ilişkilidir.

Sonuç: Erkek cinsiyeti sosyodemografik risk faktörü, düşük VKİ ve düzensiz ilaç kullanımı klinik risk faktörleri olarak bulunmuştur. Dahası, bu çalışmada astım hastalarında kontrolsüz astım prevalansı (%87,9) oldukça yüksek elde edilmiştir. Bu nedenle, astım hastalığı hakkında farkındalığın arttırılması amacıyla yetişkin astım hastaları için astım hastalığından korunabilme ve risk faktörleri ile ilgili eğitim programlarının düzenlenmesi önerilmektedir.